Adeileddiaeth

Egwyddorion adeiladol allweddol

• Mae adeileddiaeth yn sail i arferion addysgu cyfoes. Os ydych am fuddsoddi ychydig mwy o amser mewn 'dysgu am ddysgu' yna archwilio effaith adeileddiaeth yw eich dewis gorau gan y byddwch chi'n dod ar draws yr egwyddorion a'r syniad sy’n ei yrru trwy gydol eich astudiaethau prifysgol.
• O'r damcaniaethau amrywiol y rhoddir sylw iddynt yn y canllaw hwn, adeileddiaeth sydd wedi cael y dylanwad mwyaf ar ddysgu cyfoes ac ymarfer addysgu mewn addysg uwch yn y DU.
• Mae syniadau sylfaenol adeileddiaeth i'w cael hefyd mewn damcaniaethau allweddol eraill ac maent yn gorgyffwrdd yn arbennig â dehongliadau Gwybyddol a Dyneiddiol o ddysgu.
• Mae llawer o ddamcaniaethwyr arwyddocaol, modelau cysyniadol a ‘modelau’ dysgu ymarferol yn deillio o ddelfrydau a ffurfiau adeiladol sy’n gyffredin ym mhrifysgolion y DU ar ffurf arferion ystafell ddosbarth bob dydd fel gwaith prosiect cydweithredol, trafodaeth yn seiliedig ar seminarau, dysgu seiliedig ar broblemau a dulliau dilys a 'byd go iawn' at ddysgu. Mae'r rhain i gyd yn hyrwyddo profiadau dysgu unigol sy'n hyrwyddo dysgu dyfnach.
• Mae theori dysgu adeiladol yn canolbwyntio ar y syniad bod unigolion yn adeiladu eu gwybodaeth yn weithredol mewn proses weithredol a pharhaus, gan awgrymu bod dysgwyr yn creu ystyr trwy eu profiadau a'u rhyngweithio â'u hamgylchedd.
• Yn sylfaenol i'r safbwynt adeileddiaeth mae'r cyd-destun cymdeithasol y mae profiad ac felly dysgu yn digwydd ynddo, a thrwy gonsensws cymdeithasol y naill i'r llall y mae syniadau newydd yn dod yn dderbyniol. Mae rhyngweithiad gwybodaeth yn hanfodol ar gyfer llunio gwybodaeth.
• Felly mae dysgu cydweithredol yn cael ei ystyried yn broses allweddol, sy'n hyrwyddo deialog ac yn galluogi dysgwyr i brofi safbwyntiau lluosog a mewnwelediadau amrywiol.
• Ystyrir ei fod yn sefyllfaol ac yn dibynnu ar y cyd-destun y mae'n digwydd ynddo, yn yr ystyr ei fod yn siapio'r ffyrdd y mae dysgwyr yn addasu eu modelau meddyliol mewn ymateb i wybodaeth newydd.
• Mae gwybodaeth yn oddrychol ac wedi'i hadeiladu'n unigol neu ar y cyd. Mae gwybodaeth a phrofiadau blaenorol, yn unigol a diwylliannol yn chwarae rhan hanfodol wrth lunio dealltwriaeth.
• Mae dysgu yn broses yr ydym yn ei defnyddio i lunio cynrychioliadau meddyliol, mae'r sgemâu neu'r fframweithiau hyn sy’n cael eu datblygu yn fodd i ni drefnu a gwneud synnwyr o wybodaeth a phrofiad newydd.
• Fel y cyfryw, mae camgymeriadau a gwallau yn cael eu gweld fel cyfleoedd ar gyfer dysgu a thwf, gan mai trwy ddadansoddiadau o'r rhain yr ydym yn dysgu.
• Felly trwy brofiad a'n myfyrdod arno mae dysgwyr yn symud ymlaen i gymryd perchnogaeth o'u dysgu, gan ddatblygu hyder, annibyniaeth ac ewyllys i ddysgu ymhellach er mwyn dysgu.
• Mae ymagweddau adeileddol felly yn aml yn ceisio hybu ymreolaeth ac annibyniaeth dysgwyr ac edrychir ar ddysgwyr fel rhai sy’n cael eu hysgogi gan chwilfrydedd cynhenid ac awydd i wneud synnwyr o'u byd.
• Mae athrawon yn hwyluso yn hytrach na gorchymyn dysgu, maent yn galluogi ac yn arwain profiadau dysgu, yn hytrach na'i drosglwyddo neu ysgogi dysgu.
• Mae meddwl myfyriol a metawybyddiaeth yn meithrin dealltwriaeth ddyfnach.
• Mae athrawon yn gweithredu fel hwyluswyr a thywyswyr yn hytrach na throsglwyddwyr gwybodaeth.
• Mae her a dryswch wrth ddysgu rhywbeth newydd yn gyfnod naturiol ac i'w ddisgwyl - mewn gwirionedd mae'n dir ffrwythlon ar gyfer datblygiadau dysgu sylweddol.
• Mae dysgu yn broses barhaus a gydol oes, mae syniadau modern o werth addysg ar hyd ein hoes yn deillio'n uniongyrchol o'r syniad hwn, thema graidd o fewn Dyneiddiaeth hefyd.