Skip to Main Content

Gwasanaethau Llyfrgell

Delio teg ac eithriadau

Delio teg ac eithriadau

Gallwch gopïo at ddibenion addysgol gan ddefnyddio’r ‘eithriadau delio teg’, mae’r terfynau ar gyfer delio teg yn cael eu derbyn yn gyffredinol fel a ganlyn:

  • un bennod gyflawn o lyfr neu 5% o'r cyfanswm, pa un bynnag sydd fwyaf.
  • un erthygl gyflawn o rifyn cyfnodolyn neu set o drafodion cynhadledd.
  • adroddiad cyfan un achos o set o adroddiadau cyfraith
  • un stori fer neu gerdd (hyd at uchafswm o 10 tudalen) o flodeugerdd.
  • dyfyniad byr o waith cerddorol, ar yr amod nad yw at ddibenion perfformio.
  • gellir defnyddio detholiad byr o destun neu ffilm neu ddelwedd cyn belled ag y bo hynny i egluro neu ymhelaethu ar bwynt a wneir gan athro ar gyfer cyfarwyddyd

Nid yw copi yn "deg" oni bai mai "ydy" yw'r ateb i bob un o'r tri chwestiwn isod.

  • A yw'r copi yn cadw budd masnachol cyfreithlon perchennog yr hawlfraint? (e.e. ni ddylai'r defnyddiwr gopïo eitem mewn ymdrech i osgoi ei brynu)
  • A yw'r copi'n cael ei wneud ar gyfer y person sy'n gwneud y copïo?
  • A yw'r copi at un o'r dibenion canlynol:
    • Ymchwil o natur anfasnachol
    • Astudiaeth breifat
    • Beirniadaeth neu adolygiad
    • Adrodd am ddigwyddiadau cyfredol
    • I'w ddefnyddio mewn arholiad
    • Darlun (testun neu ddelwedd neu ffilm) ar gyfer Dyfarwyddyd

Mae'n hanfodol cydnabod ffynhonnell unrhyw ddeunydd a gopïwyd yn y modd hwn lle bynnag y bo modd.

Eithriadau hawlfraint ar gyfer defnyddwyr ag anableddau

Mae deddfwriaeth y DU yn darparu eithriadau penodol sy'n caniatáu i gopïau gael eu gwneud mewn fformat hygyrch at ddefnydd person anabl, heb dorri hawlfraint.   :

Mae hyn yn caniatáu i sefydliadau addysgol, fel Met Caerdydd, sicrhau bod copïau fformat hygyrch o waith gwarchodedig ar gael, eu dosbarthu a rhoi benthyg ar ran pobl anabl. Mae'r trwyddedau eithriad yn gweithredu fel:  

  • gwneud copïau braille, sain neu brint bras o lyfrau, papurau newydd neu gylchgronau ar gyfer pobl â nam ar eu golwg  
  • ychwanegu disgrifiadau sain at ffilmiau neu ddarllediadau ar gyfer pobl â nam ar eu golwg  
  • gwneud ffilmiau neu ddarllediadau is-deitl ar gyfer pobl fyddar neu drwm eu clyw  
  • gwneud copïau hygyrch o lyfrau, papurau newydd neu gylchgronau ar gyfer pobl dyslecsig  

Mae canllawiau pellach ar gael ar wefan y Swyddfa Eiddo Deallusol:   

Eithriadau i hawlfraint: Helpu pobl anabl